Cách phòng tránh táo bón cho người lớn tuổi đơn giản và hiệu quả?

1. Táo bón là vấn đề phổ biến ở người cao tuổi

Tôi muốn chia sẻ với các bạn rằng táo bón là một vấn đề rất phổ biến ở người cao tuổi trên toàn thế giới. Táo bón không chỉ liên quan đến nhiều bệnh lý khác mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Theo thống kê, có khoảng 15% – 30% người từ 60 tuổi trở lên mắc phải tình trạng này, và tỷ lệ này càng tăng khi chúng ta già đi. Nguyên nhân gây táo bón ở người cao tuổi rất đa dạng, từ việc giảm hoạt động thể chất, thay đổi chế độ ăn uống, mắc nhiều bệnh lý mạn tính, sử dụng nhiều loại thuốc, đến giảm khả năng co bóp của ruột và sự thay đổi hệ vi khuẩn chí trong ruột. Để quản lý táo bón, chúng ta cần thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và sử dụng thuốc trị táo bón khi cần thiết.

Để chẩn đoán táo bón mạn tính nguyên phát, chúng tôi sẽ xem xét các tiêu chí sau đây. Nếu bạn có ít nhất 2 trong số các triệu chứng này, có thể bạn đang mắc táo bón mạn tính:

• Phải rặn khi đi đại tiện
• Phân cứng hoặc có dạng sần
• Cảm giác đi tiêu không hết
• Cảm giác bị tắc nghẽn khi đi tiêu
• Đi tiêu ít hơn 3 lần mỗi tuần

Táo bón mạn tính ở người cao tuổi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số yếu tố nguy cơ chính tôi muốn nhấn mạnh bao gồm:

• Lối sống ít vận động hoặc bất động
• Yếu cơ bụng và sàn chậu
• Suy dinh dưỡng hoặc chế độ ăn ít chất xơ
• Thói quen nín đi đại tiện
• Các bệnh mạn tính như đái tháo đường, suy thận mạn, suy giáp
• Các bệnh lý thần kinh như Parkinson, đa xơ cứng, tổn thương tủy sống, tai biến mạch máu não
• Các bệnh lý tim mạch như bệnh tim thiếu máu cục bộ, bệnh tim sung huyết
• Nguyên nhân liên quan đến ung thư
• Giảm nhu động đại tràng
• Ảnh hưởng từ các yếu tố tâm lý, xã hội và hành vi

2. Phương pháp phòng ngừa táo bón ở người cao tuổi

Về cách phòng ngừa táo bón mạn tính ở người cao tuổi, chúng ta có thể thực hiện bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, cũng như tuân thủ một số biện pháp dưới đây:

Chế độ ăn uống:

• Tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn từ rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.
• Uống đủ nước, khoảng 1,5-2 lít mỗi ngày, để giúp làm mềm phân.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm gây táo bón như thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, và các thức ăn khô.

Tập thể dục thường xuyên:

• Tập luyện đều đặn mỗi ngày giúp tăng cường hoạt động ruột. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc thể dục thể thao phù hợp với sức khỏe người cao tuổi.

Thói quen đại tiện đều đặn:

• Cố gắng duy trì thói quen đi vệ sinh vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
• Không bỏ qua cảm giác muốn đi vệ sinh, tránh nhịn lâu.
• Tư thế đi cầu tốt nhất là ngồi xổm hoặc tư thế ngồi tạo góc 35 độ giữa cột sống và xương đùi (tư thế suy nghĩ).

Nếu thay đổi lối sống và chế độ ăn uống không hiệu quả, có thể sử dụng các loại thuốc trị táo bón theo hướng dẫn của bác sĩ. 

3. Lời khuyên từ chuyên gia

Tóm lại, để giúp phòng ngừa táo bón ở người cao tuổi và cải thiện sức khỏe tổng thể. Trước hết, hãy duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tránh tiêu thụ các thực phẩm gây táo bón.

Hoạt động thể chất cũng rất quan trọng. Hãy tập thể dục mỗi ngày, đồng thời, tập thói quen đi vệ sinh đều đặn và không nhịn đi vệ sinh. Nếu cần thiết, bạn có thể sử dụng thuốc trị táo bón nhưng hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Cuối cùng, đừng quên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời các vấn đề sức khỏe.

Xem thêm:

• Làm thế nào để quản lý táo bón ở người cao tuổi
• Thuốc được sử dụng trong điều trị táo bón ở người cao tuổi
• Điều trị táo bón ở người cao tuổi có bệnh nền

Tài liệu tham khảo:

1. Amir M, Mahmud M, Hana A. et al. Chronic Constipation in the Elderly Patient. Korean J Fam Med. 2020; 41(3): 139–145.

2.Shilpa A, Clinical Research, Jurisprudence, 14, 2024

3.Drossman DA, Hasler WL. Rome IV-functional GI disorders: disorders of gut-brain interaction. Gastroenterology. 2016;150:1257–61.

4.Gallagher P, O’Mahony D. Constipation in old age. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2009;23:875–87

5.Seung J.K, Young S.C, Tae H.LJ et al.  Neurogastroenterol Motil 2021;27:495-512