Tiêm vắc xin giảm 80% tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi do cúm mùa
Mục lục
Với sự thay đổi thời tiết, các chuyên gia lo ngại khả năng lây nhiễm kép giữa vi rút cúm và SARS – CoV-2 đặc biệt là ở người lớn tuổi mắc bệnh nền. Cùng a:care Việt Nam tìm hiểu về nguy cơ và cách ngăn ngừa cúm mùa ở người cao tuổi.
Nguy cơ nhiễm vi rút kép trong thời tiết giao mùa
Thời tiết thay đổi là điều kiện thuận lợi để vi rút cúm mùa phát triển. Dù đã tạm lắng nhưng dịch COVID-19 vẫn ở mức nguy cơ cao. Điều này sẽ dẫn đến những nguy hiểm khó lường. Trong một bài phỏng vấn của tạp chí Time với Tiến sĩ Khalilah Gates – chuyên gia các bệnh về phổi của Đại học Northwestern đã đề cập đến nỗi lo khi người bệnh nhiễm SARS – CoV-2 kết hợp với vi rút cúm mùa chủng A, B, C sẽ dẫn đến siêu lây nhiễm khiến tình hình tệ hơn.(1)
Người cao tuổi là nhóm đối tượng sẽ dễ mắc vi rút kép do hệ miễn dịch kém. Hệ miễn dịch suy giảm chức năng ở người cao tuổi tăng nguy cơ phơi nhiễm với vi rút cúm mùa và SARS-CoV-2… Sau khi người bệnh nhiễm một loại vi rút thì hàng rào bảo vệ ở vùng tai mũi họng bị tổn thương, viêm và phù nề, tăng tiết dịch, từ đó tạo điều kiện cho vi rút khác bám vào và gây bệnh, còn gọi là sự đồng nhiễm hoặc bội nhiễm.
Khuyến cáo của WHO cho mùa cúm đông xuân
Hiện nay, có ba chủng vi rút cúm chính là A, B và C. Trong đó, tỷ lệ phát triển thành dịch hoặc đại dịch của chủng A và B rất cao. Cúm B bao gồm 2 dòng B/Victoria và B/Yamagata. Chủng này ít thay đổi và thay đổi chậm hơn so với virus cúm A. Các chủng cúm A phổ biến là A/H1N1, A/H3N2 có thể gây ra dịch hoặc đại dịch.
Các khuyến cáo đáng tin cậy của Hệ thống giám sát và ứng phó với dịch cúm toàn cầu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO – GISRS) đã giúp các nhà sản xuất vắc xin cải tiến các loại vắc xin ứng biến với nguy cơ phát dịch.
Bốn chủng cúm có khả năng lưu hành phổ biến trong mùa cúm Bắc bán cầu năm 2022-2023 được cập nhật gồm cúm A/Victoria/2570/2019 (H1N1)pdm09-like virus, cúm A/Darwin/9/2021 (H3N2)-like virus, cúm B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria lineage)-like virus và cúm B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata lineage)-like virus.
Xem thêm: Phòng ngừa cúm cho người cao tuổi
Nguy hiểm hơn với người cao tuổi có bệnh nền
Những thống kê gần đây cho thấy, trong tổng số những trường hợp tử vong liên quan tới cúm có tới 70-85% là người trên 65 tuổi, 50-70% trong tổng số trường hợp phải nhập viện cũng rơi vào độ tuổi này. Người nhiễm đồng thời COVID-19 và cúm trở nặng phải thở máy cao gấp 4 lần và nguy cơ tử vong cao gấp 2,4 lần so với người chỉ bị nhiễm một trong hai loại vi rút.
Nguy cơ biến chứng là do sự suy giảm miễn dịch và chức năng cơ quan tăng dần theo tuổi. Bên cạnh đó, người cao tuổi thường kèm nhiều bệnh nền:bệnh tim, tiểu đường,… và việc nhiễm vi rút cúm có thể gây mất ổn định các bệnh nền sẵn có.
Những nghiên cứu cho thấy sau khi nhiễm cúm, bệnh nhân có tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ và việc tiêm phòng cúm giúp giảm nguy cơ nhập viện, tử vong cũng như các biến cố tim mạch ở những người có bệnh tim.
Bên cạnh đó, người mắc tiểu đường tuýp 1, tuýp 2, dù đã được kiểm soát tốt, cũng là những đối tượng nguy cơ cao diễn tiến những biến chứng nặng khi nhiễm cúm, dẫn đến tăng tỷ lệ nhập viện và tăng nguy cơ tử vong. Bệnh cúm làm cho bệnh tiểu đường khó kiểm soát hơn, như làm tăng hoặc giảm đường huyết thất thường.
Ngăn ngừa nguy cơ nhiễm hai loại vi rút
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tất cả các loại vắc xin cúm đã được chứng minh làm giảm 60% bệnh tật liên quan đến cúm, giảm thiểu 70-80% tỷ lệ tử vong do cúm. Để chủ động bảo vệ người lớn tuổi trong gia đình tránh nguy cơ nhiễm cúm mùa trong tình hình dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, cần tiêm phòng vắc xin cúm tăng cường miễn dịch ở người già.
Bên cạnh đó, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng đủ chất cho người cao tuổi để giúp tăng cường sức đề kháng. Khi những người trẻ hơn trong gia đình bị cúm, cần hạn chế tiếp xúc với người già và đảm bảo vệ sinh hằng ngày. Đặc biệt, khi người già trong nhà có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
Chị Võ Thị Giang (sinh sống tại quận Gò Vấp) vô cùng lo lắng cho người mẹ trên 60 tuổi đang mắc bệnh tim nên ngày từ đầu tháng 10 đã đưa mẹ đi tiêm mũi ngừa cúm. Chị chia sẻ: “Chuyển mùa, tụi nhỏ nhà tôi hay bệnh và lây cho người trong nhà. Triệu chứng của cúm mùa và COVID-19 khá giống nhau nên tôi rất hoang mang. Sau khi tiêm mũi cúm cho bà, tôi yên tâm hơn hẳn. Mấy đứa nhỏ quấn quýt bên bà cũng đỡ lo bà bị nhiễm bệnh từ cháu.”
Người cao tuổi (trên 65 tuổi) và người có bệnh nền là đối tượng nguy cơ cao, được Bộ Y tế Việt Nam và WHO ưu tiên khuyến cáo tiêm phòng cúm hằng năm. Việc chủ động phòng ngừa bằng vắc xin cúm là biện pháp hiệu quả giúp phòng nhiễm cúm ở người già.
Theo chia sẻ của Bác sĩ Chuyên khoa 2 Lê Tấn Phong, Nguyên Trưởng Đơn vị COVID-19, Trưởng Khoa A6, Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch
Xem thêm:
- 12 câu hỏi thường gặp về tiêm phòng cúm cho người cao tuổi có bệnh mạn tính
- Có nên tiêm vaccine cúm cho người cao tuổi trước nguy cơ dịch chồng dịch?
1. https://time.com/6221042/covid-19-flu-same-time/
2. https://www.aarp.org/health/conditions-treatments/info-2022/older-adults-high-dose-flu-shot.html
3. https://www.ed.ac.uk/news/2022/covid-19-with-flu-increases-risk-of-severe-illness