TIÊU CHẢY CẤP Ở TRẺ NHỎ DƯỚI 2 TUỔI: KIẾN THỨC CẦN THIẾT CHO CÁC BẬC PHỤ HUYNH (PHẦN 2) 

BSCKII. Nguyễn Thị Thu Thủy
Chuyên gia viết bài: BSCKII. Nguyễn Thị Thu Thủy
P.Trưởng khoa Tiêu hóa bệnh viện Nhi Đồng 2, TP. Hồ Chí Minh
  • Ngày cập nhật: 03/01/2025

Tầm quan trọng của việc bù nước và điện giải:

Điều quan trọng nhất trong điều trị tiêu chảy cấp là bù nước cho trẻ. Việc cung cấp đủ nước giúp trẻ tránh được biến chứng của mất nước và các chất điện giải. Dung dịch phù hợp nhất là ORS giảm áp lực thẩm thấu, hay thường gọi là nước biển khô.

Hướng dẫn pha dung dịch ORS tại nhà:

Nếu trẻ không mất nước hoặc không có dấu hiệu nặng khác, trẻ sẽ được theo dõi tại nhà. Bạn pha ORS với nước đun sôi để nguội, cho trẻ uống chậm bằng muỗng sau mỗi lần nôn ói hoặc tiêu chảy, lượng uống vào tùy cân nặng, hoặc số lượng phân thải ra. Ước tính khoảng 10 ml cho mỗi ký lô cân nặng của trẻ (ví dụ: trẻ 10 kg, uống từ 50-100ml sau mỗi lần ói, tiêu chảy)

Lưu ý gói ORS chỉ dùng để bù nước qua đường uống, không dùng pha sữa, bột, thuốc hay nấu ăn.

Phụ huynh cũng có thể sử dụng một số sản phẩm bù nước đã pha sẵn đóng hộp, có mùi vị dễ uống. Trong trường hợp trẻ không uống được gói ORS, phụ huynh có thể thay thế bằng nước súp, nước dừa tươi, nước đun sôi để nguội, nước hoa quả không đường. Không nên dùng các loại nước ngọt có đường do có thể gây tiêu chảy nhiều hơn. Các chất kích thích gây lợi tiểu, các loại thức uống bù nước trong thể thao không phù hợp để bù nước do tiêu chảy

Hướng dẫn pha dung dịch ORS tại nhà

Nguyên tắc điều trị tiêu chảy cấp: 

  • Bù nước và điện giải qua đường uống, trong một số trường hợp cần bù qua đường tĩnh mạch, ví dụ như trẻ mất nước nặng, hay nôn ói không uống được, tốc độ đi cầu quá nhanh vượt khả năng uống bù của trẻ.
  • Xử trí kịp thời các biến chứng, đưa trẻ đến khám ngay khi có những dấu hiệu đã nêu
  • Điều trị đặc hiệu (kháng sinh) trong một số trường hợp cần có sự thăm khám và chỉ định của bác sĩ.
  • Bổ sung kẽm nguyên tố đủ 14 ngày.
  • Tiếp tục cho trẻ ăn theo lứa tuổi.
  • Một số thuốc làm giảm lượng nước trong phân và giảm số ngày tiêu chảy đã được chứng minh có hiệu quả như racecadotril.
  • Ngoài ra trẻ có thể bổ sung men vi sinh giúp cân bằng hệ khuẩn ruột
Nguyên tắc điều trị tiêu chảy cấp

 – Những lưu ý quan trọng khi cho trẻ dùng thuốc:

  • Tuyệt đối không tự ý dùng các loại thuốc “cầm ỉa” mà không có chỉ định của bác sĩ. Các thuốc làm liệt ruột (như dẫn xuất thuốc phiện), thuốc giảm nhu động ruột, thuốc hấp phụ (kaolin – pectin, than hoạt), bisthmus không có khuyến cáo dùng trong tiêu chảy cấp.
  • Sử dụng thường quy sữa không có lactose cho trẻ tiêu chảy cấp là không cần thiết; cũng như không nên pha loãng sữa.
  • Việc sử dụng thuốc hỗ trợ hoặc phối hợp cùng lúc nhiều thuốc cần cân nhắc dựa vào thời điểm trẻ đến khám, tác nhân gây bệnh, khả năng dung nạp, tuân thủ điều trị của trẻ, kinh tế gia đình và khả năng cung ứng thuốc đạt tiêu chuẩn của cơ sở y tế.

Tiêu chảy cấp thường gặp ở trẻ nhỏ nhưng các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng. Với sự chăm sóc đúng cách và kịp thời, trẻ có thể nhanh chóng hồi phục.

Xem thêm:

VTM1341013 (v1.0)