Tiêu chảy ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị (Phần 1)
- Ngày cập nhật: 24/01/2025
Thân chào quý vị độc giả, trong bài viết a:care kỳ này tôi muốn chia sẻ với quý vị về bệnh tiêu chảy ở trẻ em, một vấn đề rất thường gặp, đặc biệt là ở các bé dưới 2 tuổi.
Tiêu chảy ở trẻ em là gì?
Tiêu chảy là khi bé đi ngoài phân lỏng hơn bình thường hoặc phân toàn nước trên 3 lần trong 24 giờ. Ở các nước đang phát triển như nước ta, tiêu chảy nếu kéo dài có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng như kém hấp thu, thiếu vi chất, suy dinh dưỡng; vì vậy việc hiểu rõ nguyên nhân và cách chăm sóc bé khi bị tiêu chảy là rất quan trọng.
Tiêu chảy cấp ở trẻ là khi tình trạng tiêu chảy kéo dài ít hơn 1 tuần.
Những nguyên nhân gây ra tiêu chảy ở trẻ em?
Tiêu chảy xảy ra khi cơ thể bé không hấp thụ đủ nước trong quá trình tiêu hóa hoặc khi cơ thể tiết ra quá nhiều dịch vào phân, khiến phân trở nên lỏng. Có rất nhiều nguyên nhân gây tiêu chảy, nhưng nhìn chung có thể chia thành hai nhóm chính: nhiễm trùng và không nhiễm trùng. Ở nước ta, phần lớn các trường hợp tiêu chảy ở trẻ em là do nhiễm trùng, bao gồm nhiễm virus, vi khuẩn và ký sinh trùng.
- Nhiễm virus: Virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm dạ dày ruột, dẫn đến tiêu chảy. Khi bé bị viêm dạ dày ruột do virus, thường sẽ bắt đầu bằng nôn ói, rất nhanh sau đó là tiêu phân lỏng. Bé có thể kèm theo sốt nhẹ. Bệnh thường có thể kéo dài 5 đến 7 ngày.
- Nhiễm khuẩn: Viêm dạ dày ruột cũng có thể do vi khuẩn gây ra. Những vi khuẩn này đôi khi liên quan đến ngộ độc thực phẩm. Khi bé bị tiêu chảy do vi khuẩn, phân có thể lẫn máu hoặc chất nhầy, và bé có thể bị sốt cao. Triệu chứng thường xuất hiện đột ngột, liên quan đến bữa ăn nào đó hoặc trong một đợt dịch.
- Ký sinh trùng: Một số loại ký sinh trùng cũng có thể gây viêm dạ dày ruột và tiêu chảy ở trẻ
Bên cạnh đó còn một số nguyên nhân khác gây tiêu chảy hiếm gặp hơn
- Sử dụng kháng sinh: Đôi khi, việc sử dụng kháng sinh có thể tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi trong đường ruột của bé. Điều này gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và dẫn đến tiêu chảy. Tình trạng này được gọi là tiêu chảy liên quan đến kháng sinh.
- Không dung nạp lactose: xảy ra khi cơ thể bé không thể tiêu hóa hết lactose (một loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa). Tình trạng này thường xảy ra ở trẻ lớn hoặc xảy ra sau khi mắc một bệnh gì đó ở đường tiêu hoá như tiêu chảy kéo dài, viêm ruột, sau cắt một đoạn ruột dài.
- Dị ứng thức ăn: tiêu chảy có thể xảy ra lập đi lập lại sau khi ăn một loại thức ăn nào đó.
- Bệnh viêm ruột mạn tính: Tiêu chảy có thể là một triệu chứng trong rất nhiều triệu chứng khác có thể có như sụt cân, tiêu máu, lỗ dò cạnh hậu môn, … Bệnh kéo dài và diễn tiền thành từng đợt cấp tính.
- Bệnh Celiac: Bệnh Celiac là một bệnh tự miễn, trong đó cơ thể bé phản ứng bất thường với gluten (một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen). Bệnh này có thể gây tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng, sụt cân hoặc chậm lớn ở trẻ em.
Xem thêm:
- Tiêu chảy ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị (Phần 2)
- Ba mẹ cần chăm sóc trẻ dưới 2 tuổi bị tiêu chảy cấp như thế nào?
- Trẻ bị tiêu chảy cấp: mẹ phải làm gì để bé nhanh khỏi?
Tài liệu tham khảo:
[1] Diarrhea in Children. American College of Gastroenterology. https://gi.org/topics/diarrhea-in-children/
[2] Moore SR, Lima NL, Soares AM, et al. Prolonged episodes of acute diarrhea reduce growth and increase risk of persistent diarrhea in children. Gastroenterology. 2010;139(4):1156-1164. doi:10.1053/j.gastro.2010.05.076
[3] Dehydration and diarrhea in children: Prevention and treatment. www.caringforkids.cps.ca. https://caringforkids.cps.ca/handouts/health-conditions-and-treatments/dehydration_and_diarrhea
[4] Australia H. Diarrhoea in children. www.healthdirect.gov.au. Published November 1, 2021. https://www.healthdirect.gov.au/diarrhoea-in-children