Võng mạc đái tháo đường: Phát hiện sớm để điều trị kịp thời (Phần 1)

Chào các bạn độc giả của a:care Việt Nam, qua bài viết này tôi muốn chia sẻ với các bạn về một vấn đề sức khỏe quan trọng mà chúng ta cần quan tâm đó là bệnh võng mạc đái tháo đường. Đây là một biến chứng ở mắt của bệnh đái tháo đường mà tôi thường gặp trong quá trình khám và điều trị cho bệnh nhân.

Tôi biết rằng nghe đến từ “biến chứng”, nhiều bạn sẽ cảm thấy lo lắng. Nhưng đừng hoang mang! Chúng ta hãy cùng tìm hiểu để có thể phòng ngừa và xử lý kịp thời nếu gặp phải tình trạng này.

1. Sơ lược về võng mạc đái tháo đường

Trước hết, các bạn cần biết rằng võng mạc đái tháo đường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Bệnh thường xuất hiện khi đái tháo đường không được phát hiện sớm hoặc điều trị chưa hiệu quả. Khoảng 30% người có đái tháo đường sẽ gặp biến chứng võng mạc đái tháo đường, và trong số đó, 30% có nguy cơ giảm thị lực nghiêm trọng.

2. Các giai đoạn chính của bệnh võng mạc đái tháo đường

Bệnh võng mạc đái tháo đường tiến triển qua hai giai đoạn chính là chưa tăng sinh và tăng sinh.

Ở giai đoạn đầu, khi tôi khám võng mạc cho bệnh nhân, tôi có thể thấy những thay đổi nhỏ như vi phình mạch, xuất huyết và xuất tiết võng mạc. Lúc này, các bạn vẫn có thể nhìn thấy rõ mọi thứ xung quanh và tầm nhìn chưa bị ảnh hưởng, nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo quan trọng mà chúng ta không được bỏ qua. Khi được phát hiện võng mạc đái tháo đường giai đoạn sớm, các bạn cần báo ngay với bác sĩ nội tiết để lên kế hoạch quản lý và kiểm soát bệnh nhằm giảm thiểu suy giảm thị lực. Đã có thuốc uống giúp làm giảm tốc độ tiến triển của bệnh võng mạc đái tháo đường.

Bệnh võng mạc đái tháo đường giai đoạn chưa tăng sinh nặng

Đến giai đoạn tăng sinh, tình trạng sẽ nghiêm trọng hơn với sự xuất hiện của các mạch máu mới bất thường, có thể gây co kéo võng mạc và xuất huyết dịch kính, làm giảm thị lực của bạn.

Ngoài ra, các bạn cũng cần lưu ý về một biến chứng khác có thể xảy ra là phù hoàng điểm. Hoàng điểm là vùng trung tâm của võng mạc, rất quan trọng đối với thị lực của chúng ta. Hoàng điểm khi bị phù cũng có thể làm bạn nhìn không rõ.

Bệnh võng mạc đái tháo đường giai đoạn tăng sinh co kéo

3. Khám mắt định kỳ để phát hiện bệnh võng mạc đái tháo đường

Thông thường, nếu bạn đã được chẩn đoán mắc đái tháo đường, bác sĩ nội tiết sẽ đề nghị bạn đi khám mắt định kỳ để tầm soát. Tuy nhiên, nhiều trường hợp biến chứng võng mạc chỉ được phát hiện khi người bệnh thấy mắt bị mờ. Khi đó, chúng tôi, các bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ phối hợp với bác sĩ nội tiết để điều trị bệnh.

Một thông tin quan trọng nữa là khoảng 7-10% dân số có đái tháo đường, nhưng có tới 50% trong số họ không biết mình đang mang bệnh. Từ đó cho thấy tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ và kiểm tra đường huyết thường xuyên.

4. Phương pháp điều trị võng mạc đái tháo đường của bác sĩ nhãn khoa

Hiện nay, chúng tôi có ba phương pháp chính để điều trị võng mạc đái tháo đường. Tôi sẽ giải thích từng phương pháp một cách đơn giản.

Đầu tiên là laser quang đông. Chúng tôi thường áp dụng phương pháp này khi bệnh ở giai đoạn chưa tăng sinh nặng hoặc mới bắt đầu tăng sinh. Mục đích là để ngăn bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng hơn, giúp bảo vệ thị lực của người bệnh. Tuy nhiên, thành thật mà nói, phương pháp này chỉ giúp giảm khoảng 50% nguy cơ mất thị lực trầm trọng. Ngoài ra, chi phí laser khá cao và không phải bệnh viện nào cũng có thiết bị này.

Phương pháp thứ hai là tiêm thuốc kháng VEGF vào trong mắt. VEGF là một yếu tố làm tăng sinh mạch máu bất thường trong mắt. Chúng tôi thường dùng phương pháp này khi có phù hoàng điểm – vùng trung tâm của võng mạc. Điều cần lưu ý là tiêm VEGF cần được thực hiện định kỳ, thường là mỗi tháng và kéo dài trong nhiều tháng, vì vậy, có thể gây bất tiện và tốn kém cho người bệnh và người nhà. Bên cạnh đó, dù rất hiếm xảy ra nhưng vẫn có nguy cơ nhiễm trùng sau khi tiêm.

Thứ ba là phẫu thuật cắt dịch kính. Chúng tôi chỉ áp dụng phương pháp này trong những trường hợp nặng, như khi có xuất huyết dịch kính không tan hoặc có sự co kéo võng mạc. Kết quả của phẫu thuật phụ thuộc vào tình trạng võng mạc của người bệnh. Nếu võng mạc đã bị tổn thương nặng như teo võng mạc, tắc mạch võng mạc nặng hay teo gai thị, thì hiệu quả của phẫu thuật sẽ bị hạn chế.

Tôi mong các bạn hiểu rằng, điều trị võng mạc đái tháo đường, đặc biệt là ở giai đoạn nặng, có thể tốn nhiều thời gian và chi phí. Hiệu quả điều trị cũng có những giới hạn nhất định. Chính vì vậy, phát hiện sớm và điều trị kịp thời luôn rất quan trọng.

Đối mặt với bệnh võng mạc đái tháo đường không phải là điều dễ dàng. Nhưng bạn không đơn độc trong hành trình này. Chúng tôi, những bác sĩ, luôn sẵn sàng hỗ trợ và đồng hành cùng bạn. Và hãy nhớ rằng, kiểm soát tốt đường huyết và khám mắt định kỳ là những bước quan trọng để bảo vệ đôi mắt của bạn. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh và lạc quan!

Xem thêm:

• Võng mạc đái tháo đường: Phát hiện sớm để điều trị kịp thời (Phần 2)
• Vì sao cần quan tâm hơn đến bệnh võng mạc đái tháo đường?
• Tầm soát và kiểm soát sớm bệnh võng mạc đái tháo đường: Lời khuyên từ chuyên gia
• Bệnh võng mạc đái tháo đường: Một căn bệnh thường gặp nhưng âm thầm