Chỉ số non-HDL-C trong đánh giá nguy cơ tim mạch toàn diện
- Ngày cập nhật: 28/6/2024
Mục lục
1. Non-HDL-C là gì?
Non-HDL cholesterol (Non-HDL-C) là thông số lipid máu bao gồm tổng lượng cholesterol có hại, gây xơ vữa động mạch.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy non-HDL-C có nhiều giá trị trong việc tiên đoán nguy cơ biến cố tim mạch, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như đái tháo đường, béo phì…. Chính vì vậy, non-HDL-C ngày càng được coi là mục tiêu điều trị quan trọng trong kiểm soát rối loạn lipid máu.
2. Vai trò của non-HDL-C trong đánh giá nguy cơ tim mạch
Nhiều tổ chức y tế uy tín trên thế giới đã khuyến cáo sử dụng non-HDL-C trong đánh giá và phân tầng nguy cơ tim mạch.
Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa non-HDL-C và nguy cơ mắc bệnh tim mạch xơ vữa, tử vong do tim mạch. Cứ tăng 1 mg/dL non-HDL-C thì nguy cơ tử vong do tim mạch tăng 5%. Ở những người trẻ tuổi, nếu có nồng độ non-HDL-C cao, nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong 25 năm tới lên đến 22,6%, so với chỉ 6,4% ở nhóm có non-HDL-C thấp.
Điều thú vị là non-HDL-C còn được xem là yếu tố tiên lượng nguy cơ biến cố tim mạch mạnh hơn cả LDL-C ở một số đối tượng như bệnh nhân đái tháo đường hoặc những người có LDL-C trong giới hạn bình thường. Ngoài ra non-HDL-C cũng giúp xác định nguy cơ tim mạch tồn dư tốt hơn ở những bệnh nhân đang điều trị với thuốc statin.
3. Ưu điểm của non-HDL-C trong sàng lọc và theo dõi điều trị rối loạn lipid máu
Bên cạnh giá trị tiên lượng, non-HDL-C có nhiều ưu điểm trong sàng lọc và theo dõi điều trị rối loạn lipid máu. Trước hết, việc xác định nồng độ non-HDL-C là đơn giản, thuận tiện, hiệu quả về chi phí. Bệnh nhân không cần phải nhịn ăn trước khi lấy máu, điều này đặc biệt có lợi cho người đái tháo đường vì nhịn ăn 12 giờ có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết. Hơn nữa, non-HDL-C phản ánh toàn bộ các thành phần có thể gây xơ vữa động mạch trong máu, cho phép đánh giá toàn diện hơn về rối loạn lipid máu, đặc biệt ở bệnh nhân đái tháo đường, thừa cân – béo phì và hội chứng chuyển hóa.
Tóm lại, non-HDL-C là một chỉ số quan trọng và hữu ích. Với những ưu điểm và vai trò kể trên, non-HDL-C đang ngày càng được áp dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng, góp phần cải thiện công tác dự phòng và điều trị bệnh tim mạch.
Xem thêm:
- Tiêm phòng cúm hằng năm bảo vệ người mắc bệnh tim mạch như thế nào?
- 8 điều cần biết về hội chứng chuyển hóa
- Lợi ích khi tiêm phòng cúm cho những người có bệnh mạch vành
Tài liệu tham khảo
[1] Hong S, Han K, Park JH, Yu SH, Lee CB, Kim DS. Higher Non-High-Density Lipoprotein Cholesterol Was Higher Associated With Cardiovascular Disease Comparing Higher LDL-C in Nine Years Follow Up: Cohort Study. J Lipid Atheroscler. 2023;12(2):164-174. doi:10.12997/jla.2023.12.2.164
[2] Mach F, Baigent C, Catapano AL, et al. 2019 ESC/EAS Guidelines for the Management of dyslipidaemias: Lipid Modification to Reduce Cardiovascular Risk. European Heart Journal. 2019;41(1):111-188. doi:10.1093/eurheartj/ehz455
[3] Brunner FJ, Waldeyer C, Ojeda F, et al. Application of non-HDL cholesterol for population-based cardiovascular risk stratification: results from the Multinational Cardiovascular Risk Consortium. Lancet. 2019;394(10215):2173-2183. doi:10.1016/S0140-6736(19)32519-X
[4] Hansen MK, Mortensen MB, Warnakula Olesen KK, Thrane PG, Maeng M. Non-HDL cholesterol and residual risk of cardiovascular events in patients with ischemic heart disease and well-controlled LDL cholesterol: a cohort study. Lancet Reg Health Eur. 2023;36:100774. doi:10.1016/j.lanepe.2023.100774.
[5] Pencina KM, Thanassoulis G, Wilkins JT, et al. Trajectories of Non-HDL Cholesterol Across Midlife: Implications for Cardiovascular Prevention. J Am Coll Cardiol. 2019;74(1):70-79. doi:10.1016/j.jacc.2019.04.047
[6] Bergmann K. Non-HDL Cholesterol and Evaluation of Cardiovascular Disease Risk. EJIFCC. 2010;21(3):64-67. Published 2010 Oct 29. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4975250/. Accessed June 19, 2024
[7] Bittner V, Hardison R, Kelsey SF, et al. Non-high-density lipoprotein cholesterol levels predict five-year outcome in the Bypass Angioplasty Revascularization Investigation (BARI). Circulation. 2002;106(20):2537-2542. doi:10.1161/01.cir.0000038496.57570.06
[8] Luo Y, Peng D. Residual Atherosclerotic Cardiovascular Disease Risk: Focus on Non-High-Density Lipoprotein Cholesterol. J Cardiovasc Pharmacol Ther. 2023;28:10742484231189597. doi:10.1177/10742484231189597
[9] Liu J, Sempos C, Donahue RP, Dorn J, Trevisan M, Grundy SM. Joint distribution of non-HDL and LDL cholesterol and coronary heart disease risk prediction among individuals with and without diabetes. Diabetes Care. 2005;28(8):1916-1921. doi:10.2337/diacare.28.8.1916
[10] Anne L. Peters; Clinical Relevance of Non-HDL Cholesterol in Patients With Diabetes. Clin Diabetes 1 January 2008; 26 (1): 3–7. doi:10.2337/diaclin.26.1.3
[11] Wu F, Juonala M, Jacobs DR Jr, et al. Childhood Non-HDL Cholesterol and LDL Cholesterol and Adult Atherosclerotic Cardiovascular Events. Circulation. 2024;149(3):217-226. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.123.064296
[12] Johannesen CDL, Mortensen MB, Langsted A, Nordestgaard BG. Apolipoprotein B and Non-HDL Cholesterol Better Reflect Residual Risk Than LDL Cholesterol in Statin-Treated Patients. J Am Coll Cardiol. 2021;77(11):1439-1450. doi:10.1016/j.jacc.2021.01.027
[13] Ram N, Ahmed B, Hashmi F, Jabbar A. Importance of measuring non-HDL cholesterol in type 2 diabetes patients. J Pak Med Assoc. 2014;64(2):124-128. Published 2014 Feb. https://ecommons.aku.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1501&context=pakistan_fhs_mc_med_med. Accessed June 19, 2024
[14] Paredes S, Fonseca L, Ribeiro L, Ramos H, Oliveira JC, Palma I. Novel and traditional lipid profiles in Metabolic Syndrome reveal a high atherogenicity. Scientific Reports. 2019;9(1):11792. doi:10.1038/s41598-019-48120-5